Η Περιφερειακή Αρτηριακή Νόσος ειναι η νόσος που χαρακτηρίζεται από την μειωμένη αιμάτωση των κάτω ακρων, η οποία προέρχεται είτε από στένωση είτε από απόφραξη των αρτηριών των κάτω ακρων. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι κατα σειρά βαρύτητας:
-Η διαλείπουσα χωλότητα (πόνος κατα την βάδιση, ο οποίος αναγκάζει τον ασθενή να σταματήσει)
-Ο πόνος ανάπαυσης (ο ασθενής πονάει ενώ κάθεται)
-Η νέκρωση ιστών (γάγγραινα κάτω ακρων)
Ναι. Είναι το πρώτο στάδιο της ασθένειας (ασυμπτωματικό) και μπορεί να διαγνωστεί με την λήψη του κατάλληλου ιστορικού, την κλινική εξέταση και την μέτρηση του Σφύρο-Βραχιόνιου Δείκτη.
Όταν μία αρτηρία έχει σημαντική στένωση ή απόφραξη, το σκέλος δεν τροφοδοτείται με την απαιτούμενη ποσότητα αίματος άρα και οξυγόνου και παρουσιάζει το σύμπτωμα του πόνου.
Εάν ο ασθενής δεν γνωρίζει για την νόσο του ή η νόσος διαγνωστεί και δεν γίνουν οι κατάλληλοι φαρμακευτικοί ή επεμβατικοί χειρισμοί, επειδεινώνεται και μπορεί να φτάσει μέχρι και τη γάγγραινα των κάτω άκρων. Επίσης, καθώς εξελίσσεται η νόσος, υπάρχει συνεχώς αυξανόμενος κίνδυνος για τον ασθενή να υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Τα στάδια της νόσου σχετίζονται με την βαρύτητα των συμπτωμάτων. Έτσι στο πρώτο στάδιο ο ασθενής μπορεί να μην αναφέρει κανένα ιδιαίτερο σύμπτωμα (κυρίως διότι δεν περπατά αρκετά ώστε να εκδηλωθούν συμπτώματα), στο δεύτερο να πονά κατά την βάδιση και να αναγκάζεται να σταματήσει, στο τρίτο να πονά ενώ κάθεται και στο τέταρτο να εμφανίζει στοιχεία ισχαιμίας που μπορεί να οδηγήσουν σε γάγγραινα.
Ισχαιμία είναι η μειωμένη αιμάτωση ενός οργάνου ή σκέλους και οφείλεται σε βλάβη των αρτηριών που τα αιματώνουν.
Τι σημαίνει οξεία ισχαιμία;
Οξεία ισχαιμία είναι η αιφνίδια (απότομη) ελάττωση της αιμάτωσης ενός οργάνου ή σκέλους.
Ναι, γιατί η αιμάτωση των σεξουαλικών οργάνων γίνεται από αρτηρίες που τροφοδοτούν και τα κάτω ακρα.
Ναι. Η ΠΑΝ μπορεί να οδηγήσει στον ακρωτηριασμό, όταν καθυστερήσει η διάγνωση ή δεν ακολουθηθεί η σωστή αντιμετώπιση της ισχαιμίας. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις όπου ακόμα και αν εφαρμοστεί κάποια αγωγή, ο ακρωτηριασμός είναι αναπόφευκτος.
Συνήθως όταν έχουμε ένδειξη προσβολής μίας αρτηρίας από την νόσο σημαίνει ότι και άλλες αρτηρίες σε άλλες περιοχές κινδυνεύουν ή έχουν προσβληθεί. Το αρτηριακό σύστημα είναι ενιαίο και γι αυτό πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να γίνεται ολοκληρωμένος έλεγχος αυτού.
Στην καθημερινή κλινική εξέταση ενός ασθενή ο γιατρός πρέπει να ψηλαφά τις αρτηρίες που αφορούν τα κάτω άκρα και να συμπαιρένει την κατάσταση που βρίσκονται αυτές. Η εξέταση με το στηθοσκόπιο, αλλά και η χρήση υπέρηχων (Doopler) μπορεί να τεκμηριώσει την διάγνωση και να καθορίσει την βαρύτητα της νόσου.
Εκτός από τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης στα χέρια ο γιατρός εκτιμά και την πίεση στα πόδια. Η πιο χρήσιμη από όλες τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της σοβαρότητας της ΠΑΝ είναι η μέτρηση της πίεσης στά σφυρά. Με την μέτρηση της συστολικής πίσεσης στο ύψος των σφυρών εξάγονται συμπεράσματα για την κατάσταση των αρτηριών κεντρικότερα.
Στη δοκιμασία βάδισης σε κυλιόμενο τάπητα γίνεται εκτίμηση τριών παραγόντων:
-Η διάρκεια της κόπωσης
-Ο βαθμός πτώσης του δείκτη πίεσης σφυρών αμέσως μετα την κόπωση
-Ο χρόνος που απαιτείται για να επανέλθει ο δείκτης πίεσης σφυρών στα προ της κόπωσης επίπεδα.
Το Doppler είναι ενα φυσικό φαινόμενο και η εφαρμογή του στην Ιατρική βοηθά στο να διερευνηθεί διαδερμικά η ροή του αίματος στις αρτηρίες. Η ανάλυση του φάσματος των συχνοτήτων του συστήματος Doppler επιτρέπει την αναγνώριση των διαταραχών της ροής του αίματος στο εξεταζόμενο τμήμα της αρτηρίας.
Αρτηριογραφία είναι η απεικόνιση του αρτηριακού δικτύου μετά από εκχυση ιωδιούχων σκιαγραφικών ουσιών.
Παράγοντες που πυροδοτούν και επιτείνουν τη διαδικασία της ΠΑΝ είναι:
-Οικογενειακό ιστορικό αγγειακής πάθησης (κληρονομικοί – γενετικοί παράγοντες)
-Καρδιακή πάθηση
-Αυξημένη αρτηριακή πίεση
-Σακχαρώδης διαβήτης
-Δυσλιπιδαιμία
-Κάπνισμα
-Έλλειψη άσκησης
-Παχυσαρκία
Σύμφωνα με το παγκόσμιο οργανισμό υγείας και σε συνεργασία με επιφανής ιατρούς η θεραπεία σας γίνεται υπόθεση όλων μας.
Aγγειοχειρουργός
Αχιλλέας Νικολάου, MD, MSc
Πρότυπο Ιατρείο Αρτηριακών
& Φλεβικών Παθήσεων